چنین گفت سان تزو

پیشگفتار مولفین

سان تزو را نباید نویسنده، فرمانده و یا حتی استراتژیست نامید. به راستی او فرا تر از تاریخ و حکیم بزرگی است. ایده نوشتن کتابی بر اساس "کتاب هنر جنگ" برای بنده از کلاس درس مدیریت استراتژیک کارشناسی ارشد در دانشگاه شیخ بهایی کلید خورد. در سال 1398 این کتاب به عنوان منبع تکمیلی درس معرفی و پس از ابراز علاقه دانشجویان تک تک فصل ها خوانده شده و به زبان علم مدیریت کسب و کار امروز توسط بنده تحلیل شد. در میان راه خانم دکتر طبائیان بخشی از کار را عهده دار شدند و با تخصص خود بر کیفیت کار افزودند. نتیجه پیش از به نظم درآمدن مطالب حیرت انگیز بود. کتاب هنر جنگ گویی در عصر حاضر نوشته شد بود و برای چالش های مدیریتی قرن 21 پاسخ های فراوان و مفید داشت! همچنین به دلیل استفاده از متن اصلی و اقتباس از اصول مدیریتی روز، از فیلسوف بزرگ و زرتشت شناس آقای فردریش نیچه کسب اجازه کردیم و بر اساس نام کتاب ارزشمند "چنین گفت زرتشت" نام اثر را " چنین گفت سان تزو" انتخاب کردیم.کتاب سراسر متن اصلی به همراه دریایی از نکات مدیریتی سودمند می باشد. در میانه نکات سعی شد نکات مشابه و سخنان دیگر بزرگان به متن اضافه شود که در جای خود به غنای کار و جذابیت آن برای مخاطب افزوده است. برای مطالعه منتظر نمانید و از متن کتاب نهایت لذت را ببرید!

چرا باید این کتاب چنین گفت سان تزو را حتما مطالعه کنم؟

• اولین کتاب تحلیلی در حوزه کسب و کار از اثر ارزشمند سان تزو به نام هنر جنگ
• شامل تحلیل و تفسیر کامل مدیریتی " اصول کتاب هنر جنگ" به همراه نکات ارزش آفرین برای کسب و کار ها
• شامل سخنان فرماندهان و بزرگان علوم مختلف از جمله هیتلر، کنفسیوس و....
• هنر جنگ هنر جنگ کتابی اجباری برای مطالعه بسیاری از روسای کمپانی های ژاپنی است.
• هنر جنگ کتاب پر فروش در آمریکا است که وجودش در قفسه بزرگان سیلیکون ولی تبدیل به اجبار شده است.
• هنر جنگ کتاب پیشنهادی برای آزمون ورودی نظامیان و آموزش های تکمیلی کالج نظامیان کشور هایی مثل آمریکا، انگلستان، ژاپن، چین، مالزی و.... می باشد.

مقدمه

سون ‌تزو به چینی(孫子:Sūn Zǐ) زاده ۵۴۴ پیش از میلاد در چین می باشد. او در سال 544 قبل از میلاد مسیح متولد شد و در 48 سالگی در گذشت. البته بر سر این تاریخ‌ها اختلاف نظرهایی وجود دارد. سان تزو در تاریخی می زیسته که در کشور چین معروف به «دوران پاییز و بهار» است. این دوران از 771 سال پیش از میلاد مسیح آغاز شده و تا 476 سال پیش از میلاد مسیح ادامه داشت. البته بر سر دوران زندگی او بین تاریخ دانان چین اختلاف وجود دارد زیرا در کتاب the commentary of zuo که تاریخ دوران پاییز و بهار را روایت می کند نامی از سان‌تزو وجود ندارد. سان تزو از یک خاندان نجیب زاده بی زمین بود که در جریان دگرگونی های آن زمان جایگاه خود را از دست داده بودند. به هر روی پس از فراز و نشیب های زندگی شخصی سان تزو فرمانده و استراتژیست بزرگ چینی در سال 500 قبل از میلاد به درگاه پادشاه سرزمین وو احضار شد. علت احضار او اطلاع هِلو پادشاه وو از قصد کشور چوکه بسیار قدرتمندتر از سرزمین وو بود، برای حمله به کشورش بود. هِلو دستور داد تا سان تزو بهترین و ماهرترین استراتژیست و ارتشتار آن زمان برای چاره اندیشی به دربار احضار شود. نانگوا نخست وزیر ستمگر و فاسد کشور چو تصمیم داشت پس از به زیر سلطه کشیدن بخشهای دیگر چین، اینبار قلمرو کشور وو را به خاک خود ضمیمه کند. زمانی که سان تزو و هِلو با یکدیگر در خصوص تهدید سهمگین کشور چو صحبت می کردند سان زو اعلام کرد که شکست ارتش چو امکان ناپذیر نیست. هِلو که در این مورد دچار تردید بود سان تزو را به چالش کشید و گفت آیا تو می توانی زنان درباری را به سربازانی زبده تبدیل کنی؟ و سان تزو پاسخ مثبت داد. پادشاه هِلو برای آزمایش سان‌تزو از او خواست به 360 نفر از صیغه‌های حرم ‌سرایش آموزش نظامی بدهد. سان‌تزو این زنان را به دو دسته تقسیم کرد و دو زن موردعلاقه‌ی پادشاه را به عنوان فرمانده هریک از گروه‌ها تعیین کرد. سان تزو پس از تشریح وظایف و چگونگی اجرای دستوراتش، زنان را به دو گروه تقسیم کرد و به دست هرکدام از آنها یک شمشیر داد. ابتدا او به زنان دستور داد به راست بچرخند اما آنان خندیدند. سان تزو گفت: احتمالا دستورات من واضح و روشن نبود و به همین دلیل من دستوراتم را دوباره تکرار می کنم. او پس از توضیح مجدد دستوراتش یک بار دیگر دستور اجرا صادر نمود و این بار نیز زنان درباری شروع به خنده کردند. سان زو گفت اگر دستورات اجرا نشوند احتمال دارد که آن دستورات صریح و روشن نبوده باشند و این ضعف فرماندهی است اما من دستوراتم را صریح و روشن بیان کردم .اگر دستورات صریح و روشن بود و اجرا نشد مقصر افسران جزء می باشند و باید تنبیه شوند در این زمان سان‌تزو دستور اعدام دو زن مورد علاقه‌ی پادشاه که به عنوان فرمانده انتخاب شده بودند را صادر کرد و توضیح داد زمانی‌که سربازان دستور فرمانده را فهمیده‌اند اما از آن اطاعت نمی‌کنند مسئولیت آن با خودشان است. سپس یک بار دیگر دستوراتش را صادر کرد. این بار این زنان که در طول زندگی خود به جز رفاه و آسایش چیز دیگری نداشتند شروع به اجرای دستورات سان تزو کردند و هِلو پادشاه وو متحیر شد. او بلافاصله فرماندهی ارتش وو را به سان تزو سپرد. ارتش وو متشکل از 30 هزار نیروی نظامی بود که میبایست با ارتش چو متشکل از 300 هزار سرباز می جنگید. سان تزو با درک خطیر موقعیت کاری عجیب را انجام داد. او دستور داد تا به ارتش چو حمله کنند اما نه بطور مستقیم بلکه به نقاط تقاطع کناری و پست های دیده بانی و به راحتی این نقاط را از دشمن گرفت. حمله او موجب حرکت دشمن به سوی مناطقی گردید که به آنجا حمله شده بود اما زمانی که نیروهای ارتش چو به این مناطق می رسیدند سان تزو این مناطق را ترک کرده بود و به نقاط دیگری حمله می کرد. این سلسله حملات موجب پریشانی ارتش دشمن و افت روحیه آنان شد و زمانی که یکی از متحدین چو به دلیل عدم پیروزی تصمیم به جدائی از ارتش نانگوا گرفت، نانگوا برای جلوگیری از تکرار این رخداد توسط سایر متحدانش به آن کشور حمله کرد. کشور مورد حمله از سان تزو تقاضای کمک کرد و سان تزو بجای آنکه با تمام نیروهایش به کمک ایالت یاد شده برود تنها با تعداد اندکی به آن سرزمین رفت و افرادش را در موقعیتی که بعدها به زمین مرگ مشهور شد قرار داد. در این سرزمین افراد او راه فراری نداشتند و میبایست یا کشته شده و یا فاتح می شدند. افراد سان تزو موفق شدند علیرغم تعداد اندک خود از برتری استقرار در مناطق مرتفع استفاده کرده و دشمن را متحمل شکست نمایند. پس از این شکست سان تزو نیروی اندکی از نفرات خود را به سوی بینگ پایتخت چو روانه ساخت و زمانی که نانگوا با شنیدن این خبر با اضطراب به سوی نانگوا حرکت کرد سان تزو با باقی مانده افرادش از پشت به ارتش او حمله کرد و همزمان افراد دیگر سان تزو نیز به این ارتش نانگوا حمله کردند و ارتش نانگوا که تضعیف روحیه شده بود در این جنگ شکست خورد و شهر بینگ به تصرف ارتش وو درآمد. با تصرف شهر بینگ هِلو به آن شهر وارد شد و با دیدن تمدن و ثروت این شهر دچار جنون قدرت شد و سان تزو که متوجه شد چه قدرتی را در دست چه فرد خطرناکی قرار داده است مجبور به ترک هِلو شد و برای همیشه ناپدید شد. مورخین مرگ سان تزو را 496 پیش از میلاد ذکر کرده اند. این کتاب تا قرن 8 میلادی توسط چینیان مخفی نگاه داشته شده بود و فقط در اختیار امپراطوران چین قرار داشت. در قرن 8 میلادی این کتاب از ژاپن سر در آورد و اسرار آن برملا شد. این کتاب بر روی ورقه های نازکی از چوب که با یک نخ به یکدیگر بسته شده اند نوشته شده و در هر ورقه بین 9 تا 13 حرف میخی نوشته شده است.

نکات دیگر در مورد کتاب:

• تیتر کتاب اصلی هنر جنگ پس از نام آن با این جمله شروع می شود:
  "جنگ برای مملکت اهمیتی حیاتی دارد. مسئله مرگ و زندگی است. مسئله بقاست."
• هنر جنگ در سال 1772 به فرانسه برگردانده شد و با عنوان« Art Militaire de chinois» به چاپ رسید. این ترجمه اولین ترجمه‌ی اروپایی هنر جنگ است. «لیونل گیلز» نویسنده و تاریخدان انگلیسی که متخصص تاریخ چین بود، این کتاب را در سال 1910 به انگلیسی برگرداند. عنوان ترجمه‌ی انگلیسی کتاب «the art of war» است.
• «ژوزف استالین» دیکتاتور شوروی و «مائوتسه‌تونگ»، اولین زمامدار جمهوری خلق چین، هم خواننده‌ی این کتاب بوده‌اند.
• از نظر سان تزو ایجاد عدم تقارن در جنگ کلید پیروزی خواهد بود. در واقع از نظر وی ایجاد یا کشف عدم تقارن‌ها و عدم تشابه‌ها بین طرفین درگیری در نهایت منجر به پیروزی خواهد شد فقط مهم است چه کسی سریع‌تر به این عدم تشابهات پی برده یا چه کسی سریع‌تر از این عدم تشابهات بهترین بهره‌برداری را در صحنه نبرد یا دیپلماسی ببرد.
• از نظر سان تزو، جنگ یک رقابت چند سطحی و چند بعدی است که عملیات نظامی و جنگ واقعی فقط یک بخش مهم از آن است. او همچنین هوشمندانه به ابعاد سیاسی، دیپلماسی، اقتصادی و روحی جنگ اشاره کرده و تأکید می‌کند که با تسلط بر عوامل فوق ذکر می‌توان به وضعیت و شرایط نامتقارن دست یافت.
• سریال «بینگ شنگ» که در سال 2008 در چین ساخته شد داستان زندگی Sun Tzu را روایت می‌کند. این سریال 40 قسمت دارد و درونمایه‌ی آن جنگاوری و قدرت رهبری سان‌تزو است.